------------- Tuisblad van prof. Gerrit Smit. Deur die klassieke verlede sien ons die roemryke toekoms van die kerk. -----------
"Jy kan nie God as Vader hê, as jy nie die kerk as moeder wil hê nie"
Cyprianus (200-258 n.C.)
Op Sondag 27 Augustus 1933 is die Afrikaanse Bybel amptelik deur die kerke in gebruik geneem. Ons het op Sondag 23 Augustus 2023 die 90ste herdenking van die Bybel in Afrikaans gevier. Ek is versoek om ‘n oorsig te gee waarom Bybelvertaling vir die kerk belangrik is en hoe die Bybel in Afrikaans tot stand gekom het.
Ek plaas dit ook hier vir wie sou belangstel.
Lees die artikel in die November 2022 uitgawe van Juig!
Vir leraars en ander belangstellendes, sal die volgende inligting hopelik van waarde wees.
Die nuutste Griekse Nuwe Testament, die Editio Critica Maior (ECM) se teks op die Sinoptiese evangelies (Markus) is onlangs beskikbaar gestel. Ek het reeds in 2019 hier verwys na merkwaardige tendense wanneer die Nestlé-Aland 27 (NA27) vergelyk word met die Nestlé-Aland 28 (NA28). Die NA 28 verskil van vroeëre kritiese uitgawes van die Griekse Nuwe Testament in die tekskritiese aparraat se variante lesings wat ook die Bisantynse tekste in ag neem en verder is die tekskritiese aparraat gebaseer op die samehangende genealogiese model, of die sogenaamde “coherence based genealogical method” (lees hier meer daaroor).
Foto geneem van: goodquestionblog.com
In reaksie op my vorige artikels, is een van die argumente wat ek dikwels teëkom, soortgelyk aan die volgende: “Wat van die waarskuwing in Openbaring 13? Daar staan in vers 16 – 17: “…en hy maak dat aan almal, klein en groot, en die rykes en die armes, en die vrymense en die slawe ‘n merk op hul regterhand en op hulle voorhoofde gegee word: sodat niemand kan koop of verkoop nie,…” Is hierdie inenting nie die merk van die dier nie, want mense word reeds verbied om te koop (restaurante, museums, ens)? … Satan gaan mense verlei en hulle gaan die merk gegee word sonder dat hulle weet omdat hulle soos skape agter die massas aanloop.
Na aanleiding van die artikel: Om jou in te ent, is ‘n liefdesdaad, het daar op verskillende platforms reaksie gekom. Ek wil graag van die kommentaar verwerk soos onderneem en reageer hier op een van die vrae wat gestel is.
Maar eers: wat ek met my artikel beoog het, was om aan te toon dat alle gelowiges nie teen die inenting is nie, van wie ek een is. Ek het die artikel doelbewus nie dogmaties of hoogs teologies geskryf nie, omdat ek wou skryf vir die tannie en oom wat wonder of hulle ingeënt moet word en ek poog om vanuit ‘n teologiese perspektief leiding te gee. Ek het veral die artikel geskryf omdat van ons lidmate gevra het vir leiding omdat hulle onseker is wat om te doen.
Daar is tans baie berigte wat die rondte doen oor die Covid-19 inenting: sommige is daarvoor, ander daarteen en elkeen het sy of haar mening daaroor en baie maak of hulle alles weet terwyl ons nie alles weet nie en meestal in die donker soek na die beste antwoord. Sommige kan sommer baie opgewerk raak oor die kwessie en jy durf nie met hulle daaroor debatteer nie! Dit is nogal jammer dat daar nie eenstemmigheid is onder gelowiges oor hierdie saak nie. Die Bybel gee ook nie vir ons ‘n direkte antwoord op die vraag of mens jou moet laat inent of nie? Maar die Bybel gee tog vir ons duidelike beginsels oor die mens se verhouding teenoor die natuur, teenoor ander mense en teenoor God en hoe ons wetenskapsbeoefening moet lyk.
In hierdie sessie met die professie fokus ek op die voorgestelde wysigings aan die Wet op die beheer van Vuurwapens en veral die voorgestelde wysigings aan afdeling 13 van die wet wat beoog dat selfverdediging as motivering vir die besit van ‘n vuurwapen geskrap moet word. Bybelse beginsels word geweeg teen die werklikheid van die situasie in ons land en die vraag of die kerk by hierdie debatte betrokke moet wees, word aan die orde gestel. Die voorgestelde wysigings raak egter aan ander Bybelse beginsels as net dié van selfverdediging en word kortliks aan die orde gestel.
Tydens die herdenking van Reformasie-500, het ek ‘n artikel geskryf waarin die oproep tot die herwaardering van die reformatoriese beginsel van Sola Scriptura gevra word. In die lig van die hoeveelste debat oor die gesag van die Skrif en meer onlangs, hoe ons bv. verwysings na manlike aanspreekvorme in die Bybel moet verstaan, plaas ek die artikel hier om ‘n deeltjie by te dra tot die debat oor Skrifgesag en Skrifkritiek, met die fokus daarop dat die Nuwe-Testamentiese studie in nood is vir ‘n herwaardering van die beginsel van Sola Scriptura.
Volg hierdie skakel na ‘n artikel wat ek geskryf het oor die betekenis van Paasfees en die opstanding van Christus.
Kersboodskap op AP Kerk se Facebook blad – 25 Desember 2020
Die bekendstelling, oftewel toewydingsgeleentheid van die 2020 Bybelvertaling, het gister (29 November 2020) in Bloemfontein plaasgevind. Weens die COVID-19 inperkings was slegs ‘n paar medewerkers wat deelgeneem het aan die vertaling teenwoordig. Dit was nietemin ‘n mooi geleentheid.
Enige leser wat jare lank veral die 1933/53 Bybelvertaling gebruik, sal gou ‘n verskil tussen die bekende teks van dié vertaling en die 2020-vertaling opmerk in terme van die gebruik van die voornaamwoorde ”jy” en ”jou” in plaas van ”u”, veral in die Ou-Testamentiese Messiaanse tekste, maar ook op ander plekke.
In antwoord op ‘n onlangse artikel wat my artikel oor die wêreldbeeld van die Ou-Testament aanhaal, enkele opmerkings:
Die skrywer het nie onderskeid getref tussen die ”wêreldbeeld” en die ”wêreldbeskouing” van die Ou-Testamentiese gelowige nie. Ek het nie kommentaar gelewer op die ”wêreldbeskouing” van die Ou Testamentiese gelowige nie, en daarom is die debat hieroor, na my mening, buite konteks en stuur dit die argument in ‘n rigting wat nie deur my geïmpliseer is of geopen is nie.
Die gemelde artikel skep die indruk dat ek sou impliseer dat die Ou-Testamentiese wêreldbeeld ”primitief” is teenoor ons sogenaamde ”wetenskaplike gevorderde wêreldbeeld”, asof ons die antieke mens moet bejammer. Dit is geensins die geval nie.
In Genesis 1:2 word תהום soos volg vertaal in die verskillende vertalings:
1953 vertaling:
En die aarde was woes en leeg, en duisternis was op die wêreldvloed, en die Gees van God het gesweef op die waters.
1983-vertaling:
Die aarde was heeltemal onbewoonbaar, dit was donker op die diep waters, maar die Gees van God het oor die waters gesweef.
2020-vertaling:
Die aarde was woes en leeg, en donkerte was oor die oerwater.
Waarom het die 2020-vertaling ”oerwater” in die vertaling?
Foto: Geneem by die Kerk van die aankondiging, Bethlehem, Israel, 2019
In Genesis 1:26 lees ons dat die mens na die beeld van God geskape is.
”En God het gesê: Laat Ons mense maak na ons beeld, na ons gelykenis… “(1953 vertaling).
Maar lees hoe het die 1983-vertaling die vers vertaal:
”Toe het God gesê: “Kom Ons maak die mens as ons verteenwoordiger, ons beeld… “(1983-vertaling)
In Psalm 45:6 en 7 vind ons die Hebreeuse woord ’Ĕlōhīm (God/gode).
Wat het die 2020 Afrikaanse Bybelvertaling daarmee gemaak?
Sedert die verskyning van my artikel, Babelse verwarring oor die 2020 Bybelvertaling en weer Reaksie op Babelse verwarring oor die 2020 Bybelvertaling, was daar oorweldigende reaksie (sommige positief en sommige negatief) oor Bybelvertalers se betrokkenheid by die 2020 Bybelvertaling. Die kommentaar is van belang vir my as 1) vertaler en deelnemer aan die projek, en 2) een van die verteenwoordigers van die 5 kerke wat betrokke was by die samestelling van die sogenaamde “hooflettervertaling” en 3) as iemand wat sedert die begin van die hooflettervertaling ‘n rol gespeel het. Dit is in die lig van laasgenoemde dat ek graag enkele opmerkings waag.
Ek het pas my kopie van die 2020 vertaling (met hoofletters) ontvang. Voor in die Bybel word ‘n oorsig gegee van die bekende Ou-Testamentiese name van God in Hebreeus en die Afrikaanse vertaling daarvan. Met die eerste oogopslag vind die leser dat die Hebreeuse teks van links na regs getik is (wat natuurlik nie korrek is nie). Ek vind voor in die Bybel ‘n los blaadjie met errata, maar daar word nie melding gemaak van die feit dat die Hebreeuse teks verkeerd is nie. Ek het wel bevestiging dat die BSA bewus is van die fout. Ek gee vervolgens die korrekte name hier.
(Geredigeer op 29 Oktober 2020)
Sedert die publikasie van my mening getiteld: ”Babelse verwarring oor die 2020 Bybelvertaling”, het ek behoorlik deurgeloop onder die kritiek en kommentaar van links en regs. Dankie vir almal wat boodskappe van dank en ondersteuning gestuur het. Die belangstelling in die onderwerp wys dat daar broeders en susters is wat erns maak met die saak. Die reaksie van sommige bevestig ook hoe nodig dit is dat ons mekaar opskerp in die beginsels van Bybelvertaling, want daar is ongelukkig baie wanopvattings oor die onderwerp in omloop. Ek glo dit is en bly nodig om gesonde debat oor die 2020 vertaling (BDV) te voer.
Teen die einde van November 2020 word die 2020 Afrikaanse Bybelvertaling na verwagting vrygestel. Daar was vir lank ‘n proefvertaling hiervan beskikbaar, maar dit is nie die amptelike finale vertaling nie. Die finale produk word eersdaags vrygestel.
Dit is om dié rede te verwagte dat daar teen hierdie tyd weer talle gerugte die rondte sal doen op sosiale media om dié Bybelvertaling te bevraagteken en verwarring onder kerklidmate én kerklose Afrikaners te skep.
Tydens die herdenking van die Protestantse Reformasie, word dikwels aandag gegee aan die “groot vyf” se lewens en teologie. In hierdie aanbieding word gekyk na die lewe van een van die voorlopers van die hervorming, John Wycliffe, en die merkwaardige bydrae wat hy gelewer het om die saadjies van die reformasie te plant wat later geboorte sou gee aan dié beweging onder Luther en ander. Wycliffe het veral ‘n bydrae gelewer tot die vestiging van die beginsel dat die Bybel in die taal van die gewone mense vertaal moet word.
Die vertaling van die Bybel het ‘n lang geskiedenis. Selfs in die tyd van die Ou Testament is vertalings van die Bybel al gemaak. Dit bly ‘n wesenstaak van die kerk omdat die kerk groei vanuit die verkondiging van die Skrif. In hierdie aanbieding word kortliks gelet op ‘n paar belangrike beginsels van Bybelvertaling.
As gevolg van die COVID-19 inperkings en die feit dat byeenkomste van die kerk nie toegelaat word nie, word die pinksterreeks hierdie jaar opgeneem en aanlyn beskikbaar gestel. Die tema vir die week is: Ons Vader wat in die hemel is leer ons bid oor alles wat ons nodig het. In die laaste deel luister ons vanaand wat is die betekenis van die woorde: Aan U behoort die koninkryk, en die krag en die heerlikheid tot in ewigheid. Amen.
Luister gerus na hierdie week se pinksterreeks wat ‘n boodskap van troos en bemoediging inhou vir almal van ons.
Seënwense.
As gevolg van die COVID-19 inperkings en die feit dat byeenkomste van die kerk nie toegelaat word nie, word die pinksterreeks hierdie jaar opgeneem en aanlyn beskikbaar gestel. Die tema vir die week is: Ons Vader wat in die hemel is leer ons bid oor alles wat ons nodig het. In die vierde deel luister ons vanaand wat is die betekenis van die woorde: Lei ons nie in die versoeking nie, maar verlos ons van die bose.
Luister gerus na hierdie week se pinksterreeks wat ‘n boodskap van troos en bemoediging inhou vir almal van ons.
Seënwense.
As gevolg van die COVID-19 inperkings en die feit dat byeenkomste van die kerk nie toegelaat word nie, word die pinksterreeks hierdie jaar opgeneem en aanlyn beskikbaar gestel. Die tema vir die week is: Ons Vader wat in die hemel is leer ons bid oor alles wat ons nodig het. In die derde deel luister ons vanaand wat is die betekenis van die woorde: Gee ons ons daaglikse brood en vergeef ons ons skulde, soos ons ons skuldenaars vergewe…
Luister gerus na hierdie week se pinksterreeks wat ‘n boodskap van troos en bemoediging inhou vir almal van ons.
Seënwense
As gevolg van die COVID-19 inperkings en die feit dat byeenkomste van die kerk nie toegelaat word nie, word die pinksterreeks hierdie jaar opgeneem en aanlyn beskikbaar gestel. Die tema vir die week is: Ons Vader wat in die hemel is leer ons bid oor alles wat ons nodig het. In die tweede deel luister ons vanaand wat is die betekenis van die woorde: Laat U wil geskied, soos in die hemel, so ook op die aarde…
Luister gerus na hierdie week se pinksterreeks wat ‘n boodskap van troos en bemoediging inhou vir almal van ons.
Seënwense
As gevolg van die COVID-19 inperkings en die feit dat byeenkomste van die kerk nie toegelaat word nie, word die pinksterreeks hierdie jaar opgeneem en aanlyn beskikbaar gestel. Die tema vir die week is: Ons Vader wat in die hemel is leer ons bid oor alles wat ons nodig het. In die eerste deel luister ons vanaand wat is die betekenis van die woorde: Ons Vader wat in die hemel is, laat U Naam geheilig word; laat U koninkryk kom…
Luister gerus na hierdie week se pinksterreeks wat ‘n boodskap van troos en bemoediging inhou vir almal van ons.
Seënwense
Prof. Gerrit
Ek het onder vlak 5 van die COVID-19 inperkings elke dag ‘n oordenking aangebied, met die doel om te bemoedig in die tyd van inperking. Luister gerus daarna. Dit is hier gelaai.
Ek het reeds vantevore hier berig oor die bekendstelling van John Bunyan se Pilgrim’s Progress. Verlede jaar is die animasiefilm bekend gestel en as deel van die wêreldwye COVID-19 inperkings wat tans 2 biljoen mense in afsondering het, stel hulle die film gratis beskikbaar aan Christene wêreldwyd.
John Bunyan was ‘n predikant wat ongeveer 300 jaar gelede geleef het en in die tronk gegooi is omdat hy geweier het om op te hou om oor Christus te preek. Terwyl hy in die tronk was het hy die boek: The Pilgrim’s Progress geskryf. Sedert die publisering van die boek was die boek nog nooit uit druk nie en naas die Bybel, is Pilgrim’s Progress die boek wat die meeste gelees is ooit.
Dit is werklik ‘n besondere film wat u met vrymoedigheid as gesin kan kyk. Die film vertel die verhaal van ‘n Christen (Christian) wat ontslae probeer raak van sy sorge en oral probeer tot hy uiteindelik die nou pad ontdek na vryheid en verlossing.
Maak gerus gebruik van Revelation Media se gratis aanbod om die film te kyk saam met u gesin.
Die film kan hier afgelaai word en vereis ‘n geldige e-posadres.
Vroeër is berig dat The Riot and the Dance ‘n eksklusiewe geleentheid is om God se skepping op ‘n unieke manier te beleef. Ongelukkig is die vertoning wat geskeduleer was vir 15 April 2020 in Pretoria gekanselleer tot verdere kennisgewing weens die totale inperking (“lockdown”) wat geld vanaf 26 Maart 2020-16 April 2020.
Teen hierdie tyd is almal in rep-en-roer nadat die regering ‘n algehele grendelstatus (“lockdown”) afgekondig wat afskop om middernag op 26 Maart 2020 en eindig om middernag 16 April 2020 (vir nou in elk geval). Behalwe vir die risiko van die virus, is daar ook die risiko van moontlike sosiale onrus wat kan ontwikkel in die volgende 21 dae en daarom is dit nodig dat ons kalm bly en nugter dink.
Ons is in die laaste ure voor die inperking begin en baie mense wonder hoe om weke van afsondering te hanteer en waarmee om besig te bly? Volgens kenners is roetine die beste manier om isolasie te hanteer. Hou by ‘n daaglikse roetine: staan dieselfde tyd op, maak jou bed op, hou jou huis skoon, was die skottelgoed, sit nog steeds jou grimering aan al gaan jy nie uit vir kos of mediese redes nie. Moenie in jou nagklere rondloop die hele dag nie. Stel vir jouself doelwitte en hou sover moontlik daarby. Lees ‘n boek, verf jou kamer, speel speletjies.
Baie van ons werk vir die eerste keer van die huis af en dit help baie as jy by kantoorure bly en jou werk in daardie tyd afhandel.
Isolasie kan mense geestelik beïnvloed en baie mense kan dit nie hanteer nie. Daarom verloor baie mense tydens isolasie hulle sin vir werklikheid en tree selfs irrasioneel op. Hou kop, bly kalm, hou by ‘n roetine. Gebruik die tyd om jou te verdiep in die Bybel en bid dat die Here vir ons uitkoms gee. Jy sal dit oorleef deur die krag van die Gees. Daar is talle voorbeelde in die kerkgeskiedenis van Christene wat kristye omskep het in geleenthede tot eer van God.
Die laaste paar weke is COVID-19 byna die enigste nuus wat mens hoor en sien. Dit verdwerg selfs fase 4 beurtkrag wat vandeesweek ingestel is, so al asof die beurtkrag ons net so terloops verontrief. En hoewel ons maar lig moet loop vir hierdie gogga, bring dit ‘n belangrike saak onder ons aandag: wat antwoord Christene wanneer natuurrampe en virusse ons tref?
Die afgelope jare het verskriklike natuurrampe die wêreld getref:
Wanneer natuurrampe ons tref, vra mense gewoonlik vrae: waarom het dit gebeur? Wat kan ek doen? Het God dit veroorsaak? Waarom laat Hy dit dan toe?
God het al in die geskiedenis rampe oor die mensdom gebring: die vloed oor die aarde in Gén. 6; die verwoesting van Sodom en Gomorra (Gén. 18-19); droogtes, plae en peste en ‘n groot aardbewing in die tyd van Amos (Amos 4:6-12). Sommige rampe word deur die mens veroorsaak (Chernobyl, Bhopal, veldbrande). Rampe tref egter ook onskuldiges. Kyk bv. na Job 1:8-22; 2 Kor. 11:23-27.
Dus kan ons sê dat hoewel God natuurrampe en siektes kan gebruik om mense te straf, of om te roep tot bekering, dat God ook hierdie dinge toelaat. Die skepping is nie volmaak nie. As gevolg van die sonde is daar baie onreg en lyding en siekte op aarde. Die Here Jesus leer ons in Matteus 6:19-21 dat ons nie so geheg moet raak aan hierdie wêreld en al sy lekker dinge dat ons skatte bymekaar maak op aarde, wat verniel kan word en waar diewe kan inbreek en dit steel nie, maar dat ons skatte bymekaar moet maak in die hemel, omdat ‘n mens geneig is om jou hart te hou waar jou skatte is.
COVID-19 help ons om nie die wêreld te aantreklik te vind nie, en ons te herinner dat daar iets beter is, omdat hierdie wêreld nie ons woning is nie (Heb. 13:14 – Want ons het hier geen blywende stad nie, maar ons soek die toekomstige.)
Baie mense van ons tyd dink dat hulle sonder God kan klaarkom. God laat dikwels hierdie soort rampe toe, om ons te verplig om na te dink oor die waarde van die lewe, hoe swak en verganklik ons is en dat ons nie tot alles in staat is deur ons eie krag nie, maar God wel nodig het.
Laat ons egter elke geleentheid aangryp om aan mekaar goed te doen – hierdie soort rampe gee ons die geleentheid om nie alleen aan onsself te laat dink nie, maar ook aan ons medemens. Laat ons bid en op God vertrou dat Hy alles ten goede laat meewerk op grond van sy liefde vir sy kinders. En laat ons die geleentheid benut om na te dink hoe nietig die mens is en hoe dikwels hierdie wêreld ons verlei om skatte hier op aarde bymekaar te maak. Die ou mense het nie verniet gesê: die doodskleed het nie sakke nie.
Die Afrikaanse Protestantse Akademie bied met trots aan:
The RIOT AND THE DANCE: WATER
Hierdie dokumentêr is vervaardig deur dr. Gordon Wilson en bied ‘n Christelike perspektief op BBC Earth se evolusionistiese dokumentêre reeks oor die aarde.
Die AP Akademie het die regte gekoop om die film in Suid-Afrika te vertoon. Die glansgeleentheid vind plaas op 15 April 2020. Die film word aangebied in hoë definisie by die Rockwood Teater in Pretoria.
Kom duik saam met dr. Gordon Wilson in GOD se vloeibare wêreld, in hoë definisie en stereo. Die dokumentêr vat ons deur die waters van die aarde, alles geskep deur een Skepper-Kunstenaar.
Die dokumentêr bied ‘n antwoord vir mense wat dink dat die aarde deur ‘n groot knal ontstaan het.
Kaartjies is beperk, so spring gou.
Bespreek u kaartjies deur Quicket
of besoek die webwerf https://riotandthedancewater.mailchimpsites.com/ vir meer inligting.
Kyk die lokprent hier:
Adv. Nadene Badenhorst van Freedom of Religion SA was ‘n gasspreker by die APA se teologiese dag op 27 Januarie 2020. Die tema vir die dag was: Mag die kerk in verset kom? Ek het reeds vroeër my tema, naamlik Bybelse modelle van verset geplaas, waarby adv. Badenhorst se tema aangesluit het. Adv. Badenhorst het gefokus op die bediening en verset teen polities-korrektheid. Hieronder volg haar interessante aanbieding.
Hieronder is die eerste deel van die teologiese konferensie gehou op 27 Januarie 2020 met die tema: Die Christen en verskillende modelle van verset.
Vir die wat navraag gedoen het, hier is die skakel na my aanbieding van die tema “Verskillende Bybelse modelle vir Christelike verset” by die APA Teologiese konferensie op 27 Januarie 2020. By dieselfde geleentheid het adv. Nadene Badenhorst van Freedom of Religion SA saam met my opgetree met die tema “Die kerk en die regstelsel: Verset teen polities-korrektheid”. Nadene se aanbieding sal binne die volgende week of wat beskikbaar wees. Ek hou julle op hoogte.
Die afgelope paar maande was ek maar stil gewees op die blad. Dit was egter nie omdat ek stilgesit het nie. Ek het die wonderlike voorreg gehad om vanjaar by twee afsonderlike geleenthede die lande van Israel en Egipte te besoek, van bo in die noorde van Galilea tot heel onder in die suide van Eilat en die Rooi See; die Sinaïwoestyn, Kaïro, Luxor, mummies, farao’s, piramides besoek, kerke in vryheid en kerke onder vervolging deur die Islam; onder andere deelgeneem aan argeologiese opgrawings in Gorasin, Galilea en vele meer. Hier onder is hoogtepunte van die Egipte besoek…
Ek kry vanoggend die volgende vraag van iemand wat moedeloos is omdat iemand vir wie hulle baie omgee betrokke geraak het by ‘n sektegroep en nou alle waarhede van die Bybel bevraagteken. Wat moet ons in so ‘n geval doen?
In die eerste plek moet ons ‘n dwaalleer of sekte beskou as ‘n standpunt wat in stryd is met die Bybel. Ons sal dus onsself moet ingrawe in die Bybelse antwoorde op die sake waarin die sekte dwaal om ‘n behoorlike en aanvaarbare antwoord reg te hê.
Maar dit is ook belangrik om te besef dat ‘n mens iemand wat by ‘n sekte betrokke is baie moeilik oortuig van die dwaalleer: sektes is geneig om hulle volgelinge se kennis oor ‘n onderwerp so te indoktrineer en bestaande waarhede so af te breek, dat die volgelinge mettertyd begin glo dat net hulle reg is. En wanneer hulle teenkanting kry, is dit presies wat hulle verwag want, so glo hulle, “dit is die duiwel wat probeer om hierdie ‘waarheid’ met leuens te vul”. Een van die klassieke kenmerke van ‘n sekte is die werkswyse waarin bestaande kennis gewysig moet word, bv. Christelike feesdae word beskou as heidens, of Christelike simbole word as verdag beskou, of Christelike gebruike word bevraagteken, Bybeltekste of -vertalings word verdag gemaak, ‘n persoon beskou homself as die primêre stigter of leier van die groep, en hou daarvan om na homself te verwys as die “stigter”, of “profeet” of “eerste”.
Prakties is daar ‘n paar dinge wat ons moet en nie moet doen nie:
Hemelvaartdag is die Christelike feesdag wat herdenk dat Christus na sy dood, begrafnis en opstanding sigbaar en liggaamlik na die hemel opgevaar het. Hemelvaartdag word deur baie kerke gevier en dit vind plaas op die Donderdag 40 dae na Paasfees. Hemelvaartdag word ook die fees van hemelvaart genoem.
Die vertelling van Jesus se hemelvaart word in Lukas 24:49, Markus 16:19 en Handelinge 1:3 en 9 gevind.
Lees ons hierdie gebeure bymekaar, vind ons dat Jesus na sy opstanding verskeie kere aan sy dissipels en ander verskyn het. Gedurende hierdie tyd het Hy verder met hulle gepraat oor die koninkryk van God en die koms van die Heilige Gees, waarvoor hulle moes wag (Handelinge 1:2-9). Na 40 dae is Hy in die hemel opgeneem (Handelinge 1:9-11). Terwyl die dissipels Hom gesien het (wat beteken dat Hy sigbaar opgeneem is), het twee engele verskyn en aan hulle verklaar dat Jesus net soos Hy opgevaar het, in heerlikheid sou terugkeer (vandaar die kerk se verwagting van die wederkoms). Die woord “wederkoms” kom nie in die Griekse Nuwe Testament voor nie. Die woord wat gebruik word in die Nuwe Testament word vertaal met “sigbaarwording”. Dit staan op die kerk se belydenis dat Christus nie “weg” is en “weer” moet kom, soos ‘n koning wat sy land aan adjudante oorlaat nie, maar dat Hy self deur sy Gees by die kerk en in die wêreld teenwoordig is, al kan ons Hom nie sien nie, en dat daar ‘n tyd sal kom wanneer Hy sigbaar aan die wêreld sal verskyn.
Volgens een van die vroeë kerkvaders, Augustinus van Hippo, het die viering van hemelvaart reeds in die tyd van die apostels (eerste eeu na Christus) ontstaan. Dit mag dalk een van die oudste feeste wees wat die kerk het? Presies wanneer die kerk die fees begin vier het, is nie seker nie, maar daar is aanduidings dat dit reeds in 68 n.C. herdenk was deur die vroeë kerk. Die eerste skriftelike rekord wat ons het van die viering van hemelvaart, vind ons in die tyd van keiser Konstantyn in die vierde eeu.
Hemelvaart is ‘n herinnering aan die Koninkryk van God wat by ons is en dat ons nie alleen agtergelaat is nie – God is by ons deur sy Gees. Dit herinner aan die mag van Christus. Om aan die regterhand van God te sit, soos ons belydenis verklaar, beteken dat Hy ‘n ereposisie by God ingeneem het, soos belangrike mense in die ou tyd aan die regterkant van ‘n koning of gasheer plek ingeneem het. Ons bely deur die hemelvaart dat dié wat in Christus glo, ook eendag in die hemel saam met Hom sal wees.
Hoe dikwels hoor ‘n mens nie iemand sê: “ek sal so iemand vergewe, maar wat hy/sy aan my gedoen het, sal ek nooit vergeet nie”? En dit is inderdaad so dat wanneer dit by die onreg kom, het meeste van ons ‘n geheue soos ‘n olifant. Dink net hoe God die dinge wat die mense doen met goeie rede teen hulle behoort te hou. Dink net hoe God ten spyte van ons tekortkominge en nie as gevolg daarvan nie, na ons lewe kyk. “As ons ons sondes bely, Hy is getrou en regverdig om ons die sondes te vergewe en ons van alle ongeregtigheid te reinig” – 1 Joh. 1:9.
Oorsaak van die sonde
Hoekom is die wêreld so vol sonde? Toe die Here die aarde gemaak het, was alles dan só goed en mooi (Gén. 1:31)? Ja, ook die skepping van die mens was goed en mooi. Die boosheid van die mens kom dus nie uit die skepping nie, maar moet op ‘n ander plek gesoek word. Ons hoef nie te wonder waar al die onreg op die aarde vandaan kom nie. Dit kom uit die mens, ja, uit sy hart. Jakobus leer: Moenie dwaal nie (Jak. 1:16) – sonde kom uit jou hart en as dit vertroetel word, mond dit uit in dade. Die mens het deur sy eie sonde die rein skepping kom besoedel. Die Skrif leer ons in 1 Johannes 1:8-10 dat daar vir ons ‘n uitkomkans is – bely die onreg! Wanneer ons ons sonde bely, is Hy getrou en regverdig om dit te vergewe, leer vers 8.
Ook horisontaal
Sondevergifnis kan egter nie van een kant af kom nie. As God jou vergewe, hoeveel te meer behoort ons nie mede-sondaars (mede-mense) te vergewe nie? Hoeveel twis en liefdeloosheid kan daar nie tussen families wees nie? Gaan maak reg, terwyl jy nog tyd het. Hoeveel ongelukkigheid veroorsaak ons nie deur te vinnig te reageer op Facebook nie? Dink bietjie daaroor. Hoeveel moeilikheid het ons nie al veroorsaak deur ‘n whatsapp boodskap nie? Dink voor jy praat impliseer ook: dink voor jy tik en “send” druk. Wat gesê is, is gesê. Jy sal dit nooit weer kan “ont”sê nie.
Die mens moet waak daarteen om die genade van die Here te wil toe-eien en die vergifnis te wil omhels, sonder om die vergifnis horisontaal uit te deel na die medemens. Soos Christus vergeef het, moet julle ook vergeef. As jy dit regkry om te vergewe, het jy die bewys van God se genade in jou lewe (Heidelbergse Kategismus, Sondag 51, vraag 126). God gee sy genade aan die sondaarmens wat sy lewe aan God verskuldig is. Dit gee jou die krag om vanuit die genade te kan leef in vergifnis.
Een van die mees bekende Christelike werke van alle tye, naamlik John Bunyan se “The Pilgrim’s Progress” (geskryf in 1678) kom hierdie Paasfees na die groot skerm. Dit is ‘n animasie-film wat geskik is vir oud en jonk. Die werk handel oor die gelowige se stryd hier op aarde as pelgrim oppad na die hemelhuis. Dit is nie alleen een van die eerste verhale in Engels geskryf nie, maar is ook die eerste Christelike verhaal wat geskryf is uit ‘n Protestantse oogpunt en na die stryd om die nou pad te volg, kyk.
Die verhaal vertel van Christian (die naam sê sommer al reeds wie die persoon is) wat reis van sy huis af na ‘n ver land. Christian wil homself verlos van die juk van sy sonde. Langs die pad ontmoet hy verskillende karakters (onder andere moraliteit) wat hom probeer wys maak dat die weg na verlossing langs een van hierdie idees loop. Uiteindelik leer Christian dat die enigste weg na die beloofde land is deur die geloof.
Kyk gerus die lokprent hieronder.
Die heidense Grieke het destyds geglo dat Proskrustes ‘n mitologiese figuur was wat mense gevange geneem het en in sy ysterbed laat pas het: as die persoon te lank is, sny hy die persoon die regte lengte en as die persoon te kort is, word jy gerek om in te pas. Dit word in vandag se samelewing te maklik aanvaar dat almal dieselfde oor alles moet dink.
Ek het die voorreg gehad om onlangs by Acton Universiteit in Grand Rapids, Michigan in die VSA ‘n aantal kursusse by te woon. Een van die aanbiedings wat vir my van besondere waarde was, was een deur Michael Matheson Miller. Ek deel graag ‘n samevatting daarvan.
Die vraag wat Michael Miller gevra het tydens die aanbieding oor ‘n Christelike visie op die persoon, was: wat gemaak as jy as Christen die uniekheid van God se skepping aanvaar en nie glo dat almal in een bed hoef te pas nie?
Hierdie vraag is veral belangrik in die huidige konteks in Suid-Afrika, aangesien die meerderheid se standpunte oor rasseverhoudinge, oor wat ‘n huwelik is, oor grondbesit, eiendomsreg en ander etiese sake nie noodwendig rekening hou met God se Woord nie. Wat as die meerderheid oor ‘n saak besluit maar dit is in stryd met die wil van God? Die meerderheid is tog nie altyd reg nie? Dit is dus belangrik om ‘n gesonde beeld te hê van die mens en sy plek in die skepping. Ons fokus hier op vier beginsels wat Michael Miller in sy aanbieding tydens die VSA konferensie beklemtoon het, wat ons in die huidige konteks in ons land in perspektief moet hou.
Die mens kan onderskei tussen reg en verkeerd
CS Lewis verwys na die dilemma van die moderne mens: die moderne mens het die organe van ‘n gesonde samelewing uitgehaal, maar verwag dat die samelewing gesond moet voortlewe. Om gesond te lewe, moet daar ‘n besef van reg en verkeerd in die samelewing wees en moet almal in die samelewing hulle aan die beginsels van wat reg en verkeerd is, verbind. Daar kan egter net een wyse wees om reg en verkeerd te toets. Volgens die Skrif is die mens gebind aan God se Woord en word reg en verkeerd gemeet aan die gehoorsaamheid al dan nie aan dié Woord.
Waarheid kan nie in alle opsigte gemeet word nie. Hoe weet iemand of ek my vrou liefhet? Kan iemand dit meet? Natuurlik nie! ‘n Mens sou kon sien aan die wyse hoe ek optree teenoor my vrou, maar die waarheid kan nie gemeet word met ‘n meetinstrument nie! Ons twyfel egter nie in wat waarheid is nie, aangesien God in sy Woord aan ons die meetsnoer vir waarheid gegee het. Die mens verstaan emosie, geloof, ervaring en kan sin maak uit voorspoed en teëspoed. Ons mag dus nie bepaal wat reg is, deur te aanvaar wat vir ons gemaklik is of selfs wat die meerderheid se opinie oor ‘n saak is nie. Ons moet bepaal wat reg en verkeerd is deur dit te meet aan die Skrif.
Die mens leef uit sy handewerk
Die mens verstaan die sin in die lewe. Diere verstaan wel hoe om iets te maak, maar hulle verstaan nie “hoekom” nie. ‘n Bewer kan ‘n dam bou. Maar bewers bou nie verskillende damme en verhuur dit aan die ander diere van die dam uit nie. Die mens het die vermoë om met sy intelligensie te kan skep en ‘n bestaan uit sy handewerk te kan maak. Om ‘n bestaan te maak uit jou handewerk en daaruit ‘n ekonomie te bou en in stand te hou, is dus wesenskenmerk van menswees. Daarvoor hoef ons nie jammer te sê of oor skaam te wees nie. God het ons so gemaak.
Die mens kan offers bring ter wille van die groter geheel
Teenoor diere het die mens die vermoë om te kan offer. Ons kan ter wille van ‘n saak, gemeenskap, familie of godsdiens opofferinge maak omdat ons die einddoel van die opoffering verstaan en kan sien dat die opoffering uiteindelik help om ‘n gesonde samelewing te bou wat weer vir ons en ons familie voordele inhou.
Die mens is ‘n morele wese
‘n Hond sê nie: “sjoe sy is baie mooi en ek begeer haar, maar ek sal wag tot ons trou” nie. Die mens is egter ‘n morele wese. Omdat ons weet wat reg en verkeerd is, moet ons kan sê: “ek sal wag tot ons trou”. Om dus eenvoudig aan vleeslike begeertes toe te gee, sonder om te wonder of iets reg of verkeerd is, tree ons soos ‘n redelose diere op. Om irrasioneel op te tree, maak jou nie vry nie. As iemand sy kop aanhoudend teen die muur bly stamp, sal ons mos nie sê: Kyk hoe vry is daardie persoon, nie. Vryheid beteken dus gebondenheid. ‘n Vis kan net vry wees wanneer hy in water is. Om ‘n vis uit die water te haal en op droë grond neer te sit en te sê: “Wees vry, vissie, nou is jy nie meer gebind aan die water nie”, maak nie die vis vry nie, maar neem eerder sy lewe. In dieselfde sin word ons deur die Woord van God gebind tot vryheid. Daarmee word bedoel dat die Woord van God vir ons duidelike grense gee waarvolgens ons moet lewe en solank ons binne die grense beweeg, gee Hy ons die vryheid om sy skepping te geniet en te waardeer. Buite die grense is egter nie vryheid nie, maar die dood.
Slot
Ons moet daarteen waak dat die meerderheid se opinie waarheid en leuen, reg en verkeerd, goed en sleg bepaal. Dan word die samelewing ‘n bed van Proskrustes waarin die individu gesny of gerek word om in die meerderheid se figuurlike bed te pas. Reg en verkeerd is duidelik – al is jy in die minderheid!
Dr. Steve Turley, Amerikaanse konserwatiewe kommentator en professor aan Eastern University, Pennsylvania het gister in sy nuutste video kommentaar gelewer oor die grondonteiening sonder vergoeding fiasko in Suid-Afrika wat elkeen gerus kan kyk.
Die ironie van die hele debakel volgens Turley is dat president Donald Trump deur die liberales afgemaak word as ‘n leuenaar omdat hy gevra het dat daar ondersoek gedoen moet word oor die situasie in Suid-Afrika rondom onteiening van grond en die moord op blanke boere, maar dat die liberales self erken dat onteiening sonder vergoeding toegepas moet word. Hieroor word Trump geroskam dat hy “wit meerderwaardigheid” verkondig.
Volgens Turley sou die redenasie van die liberale media daarop neerkom dat Trump ‘n rassis is omdat hy teen rassisme is?! Dit teken vir Turley die dood van liberale multikulturalisme omdat hulle opgehou het om liberaal (vry) te wees en omdat hulle liberale wêreldbeskouing reeds gesterf het. Hulle het dit self doodgemaak! Tans kom liberales se retoriek presies neer op dit waarvan hulle die konserwatiewes beskuldig: dat hulle vryheid van spraak vernietig en aanvoer dit is noodsaaklik om demokrasie te beskerm.
Turley se kommentaar lewer ‘n perspektief op die Suid-Afrikaanse Orwellianisme wat vernietig met die verskoning dat dit bou.
Lees gerus weer George Orwell se “Animal Farm” as jy dit op skool laas gelees het, en as jy nog nie het nie, waar was jy al die tyd? Jy kan die boek hier kry by Amazon of die DVD by Takealot. Laat jou kinders dit lees of skenk dit as sinvolle verjaarsdaggeskenke. Het ons al vergeet van die bekende waarskuwing van Orwell van wat gebeur as sosialisme oorneem: All animals are equal, but some are more equal than others?
Kyk gerus Turley se kommentaar hier: https://youtu.be/zrJByfuPcZQ
Ons lees vandag die Bybel in Afrikaans. So ‘n vertaling het nie sommer oornag ontstaan nie. Die “dringende behoefte aan ‘n Bybel in Afrikaans” is reeds in 1872 in ‘n artikel deur Arnolus Pannevis bepleit. Op 27 Augustus 1933 is die eerste amptelike vertaling van die Bybel in Afrikaans in gebruik geneem tydens ‘n feestelike geleentheid in Bloemfontein. Vandag 85 jaar gelede!
En vandag is daar steeds werk aan Bybelvertalings in Afrikaans nodig. Die vertaling van die Bybel is ’n deurlopende taak van die kerk. Dit sal altyd tot by die wederkoms so wees dat die Bybel vertaal word. Alle tale verander met verloop van tyd. Daarom is dit nodig dat die Bybel voortdurend vertaal word. Ons kennis van die Bybelse tale verbeter en dit gee ons nuwe insigte in die verstaan van die Bybel. Bybelvertalings is nie volmaak nie, omdat dit mense is wat die vertaalwerk doen, en daarom is daar altyd moontlikhede om iets wat vertaal is beter te vertaal.
Ons is dankbaar dat die Vader dit so beskik het dat ons vandag 85 jaar van Bybelvertaling in Afrikaans kan vier en hoop dat die Bybel in Afrikaans nog deur die geslagte wat kom gelees en waardeer sal kan word.
In Hand. 9:11 kry Ananías ‘n ondenkbare opdrag: “Staan op en gaan na die straat wat genoem word Reguitstraat, en vra in die huis van Judas na ‘n man met die naam van Saulus van Tarsus, want kyk, hy bid.”
‘n Doodgewone Christen kry ‘n adres in sy sak: nie sommer enige adres nie – die adres van die groot vyand, die vervolger van die kerk wat verantwoordelik is vir soveel van Ananías se mede-gelowiges wat geboeid gesleep is na Jerusalem om tereg te staan op aanklag dat hulle volgelinge van Jesus is.
Maar het jy al ooit daaraan gedink dat dit juis God se manier van werk is? ‘n Moses wat sukkel om te praat, ‘n Gideon wat in die parskuip gaan wegkruip as die Here hom roep, en Ananías – ‘n gewone dissipel in Damaskus van wie ons nie weer hoor in die Bybel nie? Die Kerk hoef nie te bestaan uit baie magtiges, edeles en vernames om ‘n verskil te maak nie. Die Kerk bestaan vir die grootste gedeelte uit Ananiasse.
Toe hy die naam “Paulus” hoor, het hy dadelik geweet wie en wat hierdie man is — hoedat hy die gemeente vervolg het.
Is Ananías se gewilligheid nie ‘n aanklag teen so baie Christene vandag nie? Hulle leef totaal uit voeling met hul kerk as geheel. Hulle lees nie hulle kerklike tydskrifte nie en woon nie die erdienste by nie. Hulle is vreemdelinge wat praat van “julle” as hulle van die Kerk praat in plaas van “ons”. Hulle het toeskouers geword wat nie meer gestuur kan word nie omdat hulle doof geword het en sodoende onbruikbaar geword het.
Maar Ananías het ‘n adres in sy sak – een waaroor ek en jy sou bewe as dit ons was.
Watter adres is vandag in jou sak? Dink bietjie na waarheen stuur die Here jou hierdie week? Dalk daardie besoek wat jy lankal moes doen? Of die een wat jy weet in nood is maar jy het net opgesien om te gaan? Dalk ‘n Saulus wat onverskillig is en moet hoor: die Here het my na jou gestuur?
Skildery van Nero deur Filippo Brunelleschi.
In die vorige deel in die reeks oor die vervolging van die vroeg-Christelike kerk is gefokus op godsdienstige redes waarom die Romeine die kerk vervolg het.
In die volgende paar dele gaan ek kortliks fokus op die hoogtepunte (laagtepunte?) van die vervolging in die eerste eeue onder verskillende keisers. Dit laat ons weer besef hoe belangrik dit is dat die kerk na die geskiedenis kyk om te leer met die oog op die toekoms.
Die geskiedenis loop altyd siklies: wat was sal wees, en daar is niks nuuts onder die son nie.
In dié opsig gee die kennis oor die vroeg-Christelike kerk se hantering van vervolging vir ons ‘n belangrike sleutel vir die hantering van konfliksituasies en moeilike vraagstukke in die hedendaagse samelewing en kerk.
Op 6 April herdenk ons die koms van Jan van Riebeeck in Suid-Afrika, toe hy op dié dag in 1652 voet aan wal gesit het aan die Kaap van Goeie Hoop met die skepe Drommedaris, Reyger en De Goede Hoop.
Paasfees is voor die deur en duisende mense is besig om reg te maak om die “lang naweek” te gaan uitspan. Baie van hulle vra nie eens meer die vraag wat vier ons dié naweek nie?
In die vorige deel is gefokus op sosiale redes waarom die kerk deur die Romeine in die eerste eeue vervolg is. In hierdie afdeling word van die belangrikste redes genoem, naamlik die godsdienstige redes waarom die kerk deur die Romeine vervolg is.
In deel 2 van die reeks oor die vervolging van die vroeg-Christelike kerk, wil ek graag enkele opmerkings maak oor die redes waarom die Christene sedert die ontstaan van die kerk so wreedaardig vervolg is. Daar kan talle redes gegee word. In hierdie deel word een van die redes bekyk, naamlik die Christene se sosiale stryd met die Grieks-Romeinse samelewing.
Met Lydenstyd in gedagte, plaas ek ‘n bydrae by “Eksegese en preekhulp” oor Johannes 13:1-20. Hier sal jy kort eksegetiese aantekeninge vind oor die teks van Johannes 13 asook ‘n oorsig oor die belangrikste opmerkings wat die vroeë kerkvaders oor die gedeelte gemaak het.
Soos reeds in ‘n vorige deel gemeld, kyk ons in ‘n reeks artikels na lyding in die vroeg-Christelike kerk. In hierdie deel fokus ek kortliks op die gebeure wat die vervolging van die vroeë kerk ingelei het. Hiervan lees ons reeds in die Nuwe Testament. Die kruisiging van Christus sou die begin van ‘n lang en bloeddorstige stryd teen die kerk wees. Continue reading
Vir baie jare al is die martelaarskap, vervolging en lyding in die vroeg-Christelike kerk ‘n tema waaroor ek baie opgelees het, geskryf, gepreek en in kursusse aangebied het.
Ek het besluit om ‘n reeks te plaas oor dié tema om met ander te deel hoe relevant hierdie tema vandag nog is, en op watter wyses hierdie gevaar steeds ‘n bedreiging vir die sigbare kerk inhou.
Vir dié van julle wat belangstel (in besonder die predikante en teoloë): ek het vanoggend ‘n referaat gelewer oor die Nuwe-Testamentiese wetenskap ten opsigte van die moderne Teologiese vakdissiplines.
Die moderne neiging is om “Teologie” te vervang met “Godsdienswetenskap” by Teologiese Fakulteite (ook hier in Suid-Afrika). Vanuit die geskiedenis kan ons duidelik sien dat daar ‘n filosofiese verskil bestaan tussen die twee, waar die kerklike voorgangers deur die eeue heen ten gunste van Teologie in die plek van Godsdienswetenskap geredeneer het. In die referaat sit ek uiteen watter aksente ‘n rol speel in die twee benaderings en bespreek die vraag: is Teologie ‘n wetenskap of kuns?
Die referaat is hier beskikbaar: Teologie vs. Godsdienswetenskap
Byna alle geleerdes stem saam dat Jesus Christus nie op 25 Desember gebore is nie. Herders op die oop veld wat in die nag by hulle vee wag hou (Lukas 2:8) sou nie in die koue nagte van die noordelike halfrond se Winter buite met hulle vee kon oornag nie. Lukas suggereer eerder ‘n Lente-aand vir die geboorte van die Koningskind.
Vanoggend het kerkklokke regoor die wêreld gelui ter herdenking aan die 500 jaar Reformasie wat vandag gevier word. Ook hier in Suid-Afrika het kerkklokke oral van vroeg reeds gebeier.
Ons dink terug aan 31 Oktober 1517 (vandag 500 jaar terug) toe Martin Luther die 95 stellinge teen die kerkdeur in Wittenberg, Duitsland, vasgespyker het wat die Protestantse Reformasie aan die brand gesteek het.
Die nuusblaaie en radioberigte gons vandag oor die nuutste “data-lek” in Suid-Afrika. Gister was daar ‘n massiewe kuberlek (“data leak”) van oor die 30-miljoen Suid-Afrikaners se persoonlike inligting, soos ID nommers, bankbesonderhede, werksinligting, maandelikse inkomste en ander persoonlike gegewens wat deur ‘n maatskappy se nalatigheid en swak sekuriteit veroorsaak is. Continue reading
Soos almal seker al teen die tyd weet vier ons oor twee weke een van die belangrikste geleenthede in die Gereformeerde Kerkgeskiedenis, naamlik die 500ste herdenking van die Protestantse Reformasie, toe Martin Luther op 31 Oktober 1517 sy 95 stellinge teen die Roomse leer aan die kerkdeur in Wittenberg, Duitsland vasgespyker het. Dit het alles in die Westerse wêreld verander! Ter herdenking aan die Reformasie 500 geleentheid, het ek onlangs ‘n Reformasie 500 tema aangebied met fokus op die lewe van persone wat die reformasie vooraf gegaan het, maar ‘n belangrike invloed gehad het in wat later as die Protestantse Reformasie bekend sou word.
Die eerste aanbieding was oor die lewe en bydrae van John Wycliffe. Indien iemand wil luister, plaas ek die aanbieding hier: https://gdssmit.com/wp-content/uploads/2017/10/reformasie-500-john-wycliffe-gds-smit-1.mp3. Kom ons word opnuut verwonder oor die genade van Here in die geskiedenis van sy kerk.
Die skrywer, Steve Turner, het ‘n boek geskryf waarin hy die geestelike en godsdienstige invloed van die Beatles bespreek. Die Beatles word beskou as die “band that changed the history of music forever”.
Turner bespreek hoe die Beatles die hedendaagse kultuur en lewe op alle terreine beïnvloed het.
In 1966 het John Lennon ‘n herrie veroorsaak toe hy gesê het: die Beatles is meer populêr as Jesus. Op daardie stadium het sy opmerking belaglik geklink. Die Beatles is ‘n pop-groep en Jesus ‘n geestelike leier en die Verlosser van die mensdom. Maar oor die volgende paar jaar het hierdie gewilde groep geestelike leiers geword vir ‘n generasie wat ‘n uittog uit die kerk gemaak het en op soek was na vastigheid in ‘n wêreld waarin al die sekerheid begin verkrummel het. Continue reading
Ek het onlangs weer ‘n artikel geskryf oor die vraag: waarom laat ‘n liefdevolle God toe dat selfs gelowiges swaar kry? Die artikel bied ‘n kort teologiese antwoord op die vraag en is bedoel vir persone wat bietjie dieper na die probleem wil kyk as bloot ‘n “maklike” en “vinnige” antwoord op die probleem. Continue reading
So nou-en-dan sien ‘n publikasie die lig wat jou aangryp, ja wakker maak en opnuut weer laat belangstel in die wonder van die wonderwerke wat elke dag se bestaan opnuut bewonderenswaardig maak.
Een so ‘n publikasie het onlangs verskyn en is die moeite werd om te lees. Die naam is: Awakening Wonder: A Classical Guide to Truth, Goodness & Beauty deur dr. Steve Turley. Turley het geen bekendstelling nodig in konserwatiewe teologiese kringe nie en hierdie boek bied werklik ‘n nuwe kyk op hoe die rasionalisme ons wêreld en ons denkraamwerk so kom verander het, dat baie mense in die greep van liberalisme eintlik niks anders is as post-Christene nie, al sou hulle hulself met die Christelike geloof vereenselwig. Continue reading
Vandag herdenk ons die slagting van die nag van Bartholomeus wat plaasgevind het op 23 en 24 Augustus 1572. Continue reading
Toe die Here Jesus destyds op die rug van ‘n donkie in Jerusalem ingekom het, was sommige opgewonde en het lofliedere vir Hom gesing, en ander was vies en het probeer om sy volgelinge stil te maak (Luk. 19:38-39). Jesus se antwoord was dat as die dissipels stilbly, sal die klippe dit uitroep dat Hy die Koning is (vers 40). Continue reading
Na die uitspraak van die hooggeregshof oor godsdiens in skole gister, is ons land nog een stappie verder van die Bybel en een stappie nader aan die suiwer sekulêre samelewing wat graag gekoester word in ons land.
Terwyl donker Afrika se lig dowwer brand, is daar ‘n stad wat bo op ‘n berg lê wie se lig skyn op plekke waar mens dit die minste sou verwag.
Voor ons Here Jesus se kruisiging was Hy in die beskuldigde bank voor die geestelike leiers van die tyd (die hoëpriester), en later voor die staat (Pilatus). Die uiteinde was dat Hy onskuldig skuldig gemaak is. En in sy voetspore volg sy dissipels die afgelope 2000 jaar. Continue reading
(Boodskap met die herdenking van die dertigste bestaansjaar van die AP Kerkverband: 27 Junie 1987-27 Junie 2017).
Tersaaklike Skrifgedeelte: 2 Samuel 6:1-23
2 Samuel 6:21b – “…voor die aangesig van die Here sal ek vrolik wees”.
Die ark van die verbond was ‘n houtkis oorgetrek met goud, waarin die staf van Aäron, die kliptafels waarop die Wet van Moses geskryf was en (volgens Joodse oorlewering) ook die mantel van Moses geplaas is. Die ark was simbolies vir die teenwoordigheid van die Here.
Na Saul se dood is die ark van die Here deur die Filistyne weggeneem na die vyande se gebied en in Dagon se tempel gesit. Na al die teenspoede wat die Filistyne beleef met die ark in hulle midde, laat hulle Dawid toe om die ark te neem na Israel. Die enigste lewende God laat Hom nie gelykstel met afgode nie.
Dit wil voorkom of Dawid weerstand van die Filistyne verwag het, vandaar die saamneem van 30000 manne om die ark te gaan haal. Dalk was hy bekommerd dat dit ‘n lokval kon wees? Continue reading
Vriende,
die afgelope tyd het verskeie van die lesers van hierdie blad gevra of ek nie van my preke onder die “Preke”-skakel wil plaas wat as hulpmiddel kan dien in voorbereiding nie? Continue reading
Ek lees vanoggend ‘n opmerking van Douglas Wilson wat ek graag wil deel en so bietjie wil uitbrei. Wilson verwys na ‘n aanhaling van Thomas Chalmers oor die deursnee van duisternis. Hierin maak Chalmers ‘n interessante opmerking wat ek dink ons meer moet oordink as dit voel of duisternis ons wil oorweldig. Chalmers gebruik die volgende beeldspraak: Hoe groter die deursnee van lig, hoe groter word die deursnee van duisternis. Dit is: hoe meer die lig in ‘n vertrek versprei word, hoe verder moet die duisternis wyk en gevolglik, hoe verder is die donkerte se reikwydte. Treffende vergelyking!
Hoe meer Christene hulle lig laat skyn, hoe verder wyk die duisternis en hoe wyer word die deursnee van die donker.
Die Woord herinner ons in 1 Johannes 1:5 “God is lig, en geen duisternis is in Hom nie”. Een gevolg van die feit dat God lig is, is dat Hy alleen volkome waarheid is. En daarom volg vers 6 met die woorde: “As ons sê dat ons met Hom gemeenskap het en in die duisternis wandel, dan lieg ons en doen nie die waarheid nie”. Continue reading
Sondag was Vadersdag. Hoe ironies dat die 21ste eeu se mense graag ‘n spesiale dag vir vaders hou, maar dat die rol van vaders in hulle gesinne as outyds afgemaak word. Continue reading
Ai ons volkie darem! Die snert wat mense so gretig op sosiale media kan versprei maak my lam…
In sy boek, Bad Religion: How we became a nation of heretics, beskryf Ross Douthat in besonderhede wat gebeur het in die geskiedenis van die VSA met die opkoms van die Christendom, veral die Protestantse Christendom sedert die 18de eeu en hoe die Evangelie mettertyd in die hart en die verstand van die volk gesterf het totdat die nasie – nie ateïste is nie, maar goddeloses – mense met ‘n gevoel vir godsdiens en ‘n soeke na reg en verkeerd, maar ‘n hunkering na eie godsdiens en die reg en verkeerd ten opsigte van jou eie voordeel of dié van die “nasie”. In baie opsigte stem wat Douthat van die situasie in die VSA beskryf, vandag ooreen met die trant van sekularisering van Suid-Afrika, en die skokkende vlak van geestelike- en teologiese onderskeidingsvermoë in die deursnee lidmaat se lewe. Continue reading
Tydens ‘n Simposium aan die einde van Januarie ter viering van die Reformasie 500 in 2017, het ek ‘n referaat gelewer oor nuwe tendense en moontlikhede in die studie van die grondteks van die Nuwe Testament. In die referaat word oorsigtelik gekyk na verskillende tekstradisies van die Nuwe-Testamentiese Tekskritiek.
Einde Januarie 2017 is ‘n simposium in Pretoria gehou ter viering van die Reformasie 500 met die tema: Reformasie 500 – grondteks en Bybelvertaling met fokus op die Statevertaling.
Tydens die geleentheid het ek ‘n referaat gelewer oor nuwe tendense en moontlikhede in die studie van die grondteks van die Nuwe Testament. Na aanleiding van die geleentheid, het ek die afgelope tyd spesifiek ondersoek ingestel na die verskille tussen die Nestlé-Aland 27 en Nestlé-Aland 28 uitgawes en ‘n merkwaardige tendens opgemerk ten opsigte van die neiging wat tans in die kritiese uitgawes van die Griekse Nuwe Testament in ontwikkeling is. Dit toon dat die Nestlé-Aland teks, anders as wat verwag sou word, al hoe nader aan die grondteks van die Bisantynse Meerderheidsteks en die sogenaamde Textus Receptus beweeg. Tans is slegs die wysigings aan die Algemene Briewe van die Nuwe Testament soos dit verskyn in die nuwe Nestlé-Aland 28 uitgawe beskikbaar. ‘n Vergelykende studie bied egter reeds baie interessante tendense aan. Continue reading
Die wêreld het vanoggend wakker geword met die nuus dat argeoloë ‘n twaalfde grot by die bekende Qumrangrotte ontdek het. Vir baie jare was daar bespiegelinge onder geleerdes dat daar moontlik nog grotte in die omgewing is wat manuskripte van die Essener-gemeenskap by die Dooie See kon bevat (vgl. bv. my artikel hier waarin ek reeds in 2007 verwys het na die moontlikheid). Continue reading
Gister was internasionale Septuagint-dag. Die ontstaan van die Griekse vertaling van die Ou Testament, bekend as die Septuagint (LXX), moet verstaan word teen die agtergrond van die 3de eeu voor Christus en die gebeure in Aleksandrië, Egipte. Hoewel Hebreeus steeds deur die Jode in Palestina gepraat was, was Grieks reeds vir etlike dekades die spreektaal van die Jode in Aleksandrië, wat in Egipte gevestig het as gevolg van die diaspora (verstrooiing) onder die Assiriese ballingskap. Continue reading
Verlede week het ek verwys na ‘n referaat wat ek gelewer het in verband met die sakramentsbeskouing van die reformasie en spesifiek die besondere belydenisskrifte onder die titel: Daar is meer! Indien u dit gemis het, lees dit hier: Daar is meer!
Tydens dieselfde geleentheid het ek die podium gedeel met prof. Danie Goosen, wat ‘n referaat gelewer het met dieselfde titel, met fokus op die gemeenskapsgedagte as antwoord op die liberale modernisme. Continue reading
Tydens die afgelope teologiese konferensie van die APA in Pretoria is gefokus op die moontlike herwinning van die reformasie se erns met die Skrif en die reformatoriese inhoud in ons teologie rondom die sakramente.
Die tema was: Daar is meer! Tydens die geleentheid was daar verskillende sprekers wat ‘n oorsig gegee het oor die teologie van gemeenskap in die Skrif, die belydenisskrifte en die geskiedenis. Continue reading
Ons nader die einde van die jaar en binnekort is dit Adventstyd in die kerklike kalender.
Wat is advent? Afgelei van die woord wat “koms” beteken, herdenk gelowiges die koms van die Seun van God na die aarde om versoening te bewerk deur sy kruisdood en opstanding. Continue reading
In ‘n interressante verwikkeling het die Rooms Katolieke Vatikaan vroeër hierdie week nuwe riglyne vrygestel vir lidmate van dié kerk oor verassing. Continue reading
Iemand sê onlangs in ‘n gesprek hy kom uit die dae toe “gay” beteken het jy is bly oor iets (soos Shakespeare en ander bekende skrywers dikwels die woord in Engels gebruik het).
Vandag het dit ‘n gelaaide sosiale term geword vir ‘n saak waaroor kerke eerder na die Bybel as na die samelewing behoort te kyk om antwoorde te soek oor die kwessie. Sou mens ‘n paar jaar gelede kon glo dat selfs Afrikaanse Gereformeerde kerke so bohaai sou maak oor ‘n saak waaroor die Bybel duidelik is en ‘n blinde met ‘n stok kan voel dit gaan meer oor sosiale aanvaarding as oor die beginsels van die Bybel in die debatte oor die saak? Een ding is seker en dit is dat dié kwessie vir kerke toenemend ‘n moeilike strydpunt gaan wees. Continue reading
Reeds in 1932 het George P. Hedley[1] verwys na die sogenaamde “fundamentalisme” wat die knie moet buig voor, wat hy genoem het, die “liberale Christendom”.
Volgens Hedley was daar sedert die begin van die negentiende eeu ‘n tendens, dat vir elke kop wat geskuif het van liberale teologie na ortodoksie, ‘n honderd geskuif het van ortodoksie na liberale teologie. Hy meen (opgewonde) dat die kansels op daardie stadium vol predikante is wat nie dink of praat ooreenkomstig die belydenisse of die geloofsartikels van die stigters van die kerk nie. Hedley skryf die tendens toe aan gegradueerde Christene, wat grootgeword het in die kerk, maar in sekulêre universiteite gestudeer het, en so “geloofsvolwasse” geword het en gevolglik pynloos oorbeweeg het van ‘n ortodokse Christendom na ‘n “moderne” Christendom, wat hulle nie veel steur aan belydenisse en geloofsartikels nie. Continue reading
Wat vir ‘n vraag is dit? Almal ken tog die antwoord. Regtig? Word Calvinisme nie té dikwels gereduseer tot 5 punte nie? Iemand sou antwoord: dit kan alles teruggevoer word na Luther en die 95 stellinge aan die kerkdeur van Wittenberg (1517) en Johannes Calvyn het die Reformasie deurgevoer na elke terrein van die gelowige se lewe. En toe..? En nou is daar gereformeerde kerke. Dit lyk asof sommige lidmate die Reformasie hier sien ophou. Om gereformeerd te wees, beteken vir baie lidmate nie veel meer as die basiese kennis van die twee hooffigure van die Reformasie wat ek hier bo genoem het nie. Continue reading
Verlede week is daar ‘n baie interessante studie gepubliseer in die Interdisciplinary Journal of Research on Religion in die VSA. Die studie fokus op geloof in die VSA se bydrae tot die sosio-ekonomiese welstand van die samelewing, en wat die tendense is ten opsigte van mense se godsdienstige keuses en die samelewing. Continue reading
Ek het die afgelope paar jaar gewerk om die kerkvaders gesistematiseer weer te gee met hulle werke. Die vertalings van die kerkvaders is veral in Engels algemeen beskikbaar maar ‘n Afrikaanse vertaling bestaan sover my kennis strek, nog nie. Ek wil graag mettertyd ‘n Afrikaanse weergawe hier plaas, maar dit sal eers heelwat later kan wees. Een van die uitdagings was om die Griekse tekste van die kerkvaders in ‘n formaat te kry dat dit gebruik kan word vir navorsing en aanhalings. Migne se Patrologiae Graeca in die Patrologiae Cursus Completus-reeks is algemeen beskikbaar, maar die teks kan nie gebruik word sonder om dit oor te moet tik nie. Continue reading
Die bekende Afrikaanse sangeres, Laurika Rauch, sing ‘n lied waarin sy dink aan die vervloë dae toe mense mekaar nog met ‘n tiekie kon bel, en nou is die kinders groot en die vriende dood, en ons gee ons oor aan die nostalgie.
Die probleem met die “nostalgiese denke” is dat dit maklik kan ontwikkel in ‘n leef in die verlede mentaliteit wat niks te doen het met ‘n waardering vir die besondere lesse uit die geskiedenis of die mooi dinge van die verlede nie, maar ‘n poging kan wees om tyd te laat stilstaan, sodat jy nie die werklikheid in die gesig hoef te kyk of die verandering rondom jou hoef te verwerk nie. Continue reading
Die kerk preek nie ‘n stelsel nie, maar ‘n Persoon – nie ‘n mooi voorbeeld nie, maar ‘n lewensveranderende navolging.
In Lukas 23:13-25 word hierdie werklikheid op ‘n treffende wyse deur Lukas beskrywe in die gebeure kort voor die kruisiging van die Here Jesus in die vrylating van Barabbas in plaas van Christus. As Pilatus dan oortuig is van Christus se onskuld soos hy ewe vroom verklaar, waarom laat hy Hom nie gaan nie? Die antwoord is voor-die-hand-liggend. Let op die fyn wyse waarop die Woord sinspeel op die plaasvervanging van Christus in die gedeelte in Lukas 23. Continue reading
Dit is 399 v.C. Die plek: Athene, Griekeland.
Die filosoof Sokrates word deur die jong manne van die stad beskuldig dat hy die gode minag en dat hy die jong manne aanmoedig om in opstand teen die stad se leierskap te kom.
Toe hy voor die regter gebring word, het die jong manne allerhande leuens oor Sokrates opgemaak en uiteindelik het die regter hom die doodstraf gegee. Hy moes ‘n mengsel van gif drink. Sy volgelinge onder wie die later baie bekende filosoof Plato, het hom gesmeek om die nag voor sy teregstelling uit die stad Athene te vlug, maar sy antwoord was dat hy dit nie kan doen nie, want hy het sy lewe lank sy volgelinge geleer om gehoorsaam te wees aan die gesag van die owerheid en dat dit in stryd met sy beginsels sou wees om nou te vlug. Die volgende dag het hy voor 500 mense in Athene die gif gedrink as vonnis en so het hy aan sy einde gekom. Continue reading
Ek het so tyd gelede dié boek van Marvin Vincent gekoop maar soos dit gaan, het die boek ‘n lang tyd op my lessenaar gelê en loer vir my. Ek was onder die indruk dat die boek nóg ‘n geskiedenis gee van die Teks van die Nuwe Testament en het gedink dat dit nodig is dat ek dit lees om darem net op hoogte te bly van watter aksente in hierdie werk gelê word.
Uiteindelik het ek die moed gehad om die boek wat so roep, op te tel en… Continue reading
Die aanhaling hierbo is ‘n opmerking wat ‘n broeder eendag skertsend oor huisbesoek gemaak het.
En ongelukkig verklap hierdie tong-in-die-kies opmerkings meer van die deursnee lidmaat en ampsdraer se persepsie oor wat huisbesoek is.
Huisbesoek en die belang daarvan word voortdurend in die hedendaagse kerke onder die soeklig geplaas. Vrae soos: “Is daar tyd daarvoor?”; “Is dit nodig?”; en opmerkings soos: “Ons kan nie daarsonder nie” en “Die dominee doen nie sy werk nie” is ‘n paar opmerkings van die talle wat ek al die afgelope paar jaar oor die tema van huisbesoek gehoor het. As jy die verf van die oppervlak afkrap, kom jy agter hierdie soort opmerkings verwoord meer van ‘n pragmatisme by lidmate oor huisbesoek as ‘n beginsel wat by gereformeerde denkers pas. Continue reading
Ek het so tyd gelede ‘n baie interessante artikel raakgeloop wat deur Michael Horton geskryf is oor die moderne gnostici.
Hierin lys hy die kenmerke van die dwalinge van die gnostici in die tweede tot vierde eeu na Christus en hulle invloed in die vroeg-Christelike kerk. Vervolgens vra hy die vraag of die gnostici uitgesterf het? Hy kom tot die gevolgtrekking dat die moderne herlewingsbewegings (“revivalism”) ‘n vorm van die tweede-vierde eeuse gnostici is wat in ‘n nuwe baadjie ou dwaalleringe voorstaan. Continue reading
Bestaan daar iets soos Christelike wetenskap? Moet wetenskap nie so objektief moontlik beoefen word nie? Dit is die vraag wat dikwels oor die wetenskap en die invloed van voorveronderstellings op ons beoefening daarvan gevra word.
Die afgelope eeu is godsdiens toenemend in die privaat deel van die samelewing ingedwing. Gaan kyk maar op dorpe in ons land na die plek van kerke. Waar kerke vroeër in die middel van die dorp gebou is, word kerke meer-en-meer in die buitewyke van die dorpe en in die stil systraatjies gevind. Wat die spreekwoord “uit die oog, uit die hart” dadelik by my laat opkom. Waar die kerk nie meer ‘n sigbare rol in die samelewing speel nie, word die kerk in die privaat sfeer ingedwing. “Daar in die hoekie kan julle kerk wees. Moet ons net die pla nie”. Dit laat die vraag opkom of die kerk nog iets vir die wêreld te sê het, en indien wel, op watter platform? Want die ongelowige wetenskaplike meen dat Christelike wetenskap ‘n ongesonde voorveronderstelling is en in die pad van objektiewe wetenskapsbeoefening staan.
In sy bekende werk, Exegetical Fallacies, wys Don Carson op die aanname in die nuwe hermeneutiek dat wetenskap sonder voorveronderstellings verstaan kan word, en hoe dit ‘n slaggat vir die verstaan van die Bybel kan word. As God nie as voorveronderstelling tot die wetenskap dien nie, sal iets/iemand anders wel sy plek inneem. Want wetenskap kan nie objektief wees sonder enige voorveronderstellings nie.
Ek is onlangs versoek om ‘n aanbieding voor te berei oor Christelike kuns, -kultuur en -wetenskap waarin slegs belangrike grondslae gelê word oor die Christelike beskouing van die wetenskap. In my soeke kom ek toe af op ‘n gedeelte in Eksodus 35 wat ‘n belangrike perspektief gee op die kuns en kultuur in diens van God. .
Hoe langer godsdiens as voorveronderstelling uit die wetenskap, kuns en kultuur gehou word, hoe langer sal ‘n post-moderne voorveronderstelling oor die objektiwiteit van wetenskap, kuns en kultuur gehandhaaf word. En soos reeds aangedui, is daar nooit iets soos objektiewe wetenskap nie – dit is ‘n mite!
Gaan na https://gdssmit.files.wordpress.com/2016/09/christelike-kuns-kultuur-en-wetenskap-n-blik-op-ex-35.pdf indien jy belangstel om my perspektief op Eksodus 35 in verband met kuns, kultuur en wetenskap te lees.
Ek weet dis nie almal se liefde nie, maar vir dié van ons wat belangstel in die Nuwe-Testamentiese Tekskritiek is die beskikbaarstelling van nuwe manuskripte van die Nuwe Testament altyd goeie nuus.
Hoewel die majuskel-fragmente van papirus 72 (P.72) en papirus 75 (P. 75) nie nuut is in die studie van die Nuwe-Testamentiese Tekskritiek nie, was dit tot onlangs toe slegs in manuskripvorm beskikbaar en was toegang tot die oorspronklike uiters beperk.
P.72 en P. 75 is egter onlangs aanlyn beskikbaar gestel en is nou beskikbaar vir aflaai en studie vir enige een wat belangstel daarin.
Die skakel om P.72 te kry is:
http://digi.vatlib.it/view/MSS_Pap.Bodmer.VIII
Die skakel om P. 75 te kry is:
http://digi.vatlib.it/view/MSS_Pap.Hanna.1(Mater.Verbi)
Lekker lees.
GDS
Die naweek was sosiale media aan die gons oor Steven Anderson van die VSA wat Suid-Afrika wil besoek oor twee weke. Volgens die beswaardes het hy ‘n omstrede siening oor gays. “Die Bybel praat nie van gays nie, maar van Sodomiete” is sy standpunt. Hieroor was daar sprake dat die Suid-Afrikaanse regering poog om sy visum terug te trek om hom te verhoed om die land te besoek. Intussen het die regering ontken dat hulle so iets beplan. (opdatering: op 13/09 het die departement van Binnelandse Sake aangekondig dat Anderson wel belet gaan word om die land binne te kom). Continue reading
Is jy in die kantoor en wil graag vir ‘n rukkie stil word met ‘n Skrifgedeelte en oordenking vir die dag? Moet jy ‘n vergadering open en jy is nie seker wat om te lees nie? Miskien moet jy iemand in die hospitaal besoek en wil graag vir hulle ‘n bemoedigende gedagte laat? Of dalk wil jy net graag meer oor ‘n gedeelte in die Bybel te wete kom?
Kyk gerus na die “Dink” skakel. Ek het heelwat nuwe oordenkings bygevoeg.