1 Korinthiërs 10:23-33: Eksegetiese aantekeninge

Geskryf deur prof. GDS Smit

Vers 23

Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ’ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ’ οὐ πάντα οἰκοδομεῖ.

  • Paulus haal waarskynlik ‘n Korintiese slagspreuk of spreekwoord aan: “Alles is my geoorloof”, maar stel dit teenoor twee kriteria:
    • συμφέρει: Wat tot voordeel is – geestelike groei.
    • οἰκοδομεῖ: Wat opbou – kerkstigting, geloofsvorming.
  • Vryheid word hier “gedissiplineer” deur liefde.

Toepassing:

  • Meet dit aan geestelike voordeel en opbou.
  • Die vrae: “Laat dit my Christus meer liefhê? Maak dit my meer bruikbaar vir Sy diens?” is praktiese toepassing van hierdie beginsels.

Vers 24

Μηδεὶς τὸ ἑαυτοῦ ζητείτω ἀλλὰ τὸ τοῦ ἑτέρου.

  • Gemeenskapsdimensie van vryheid.
  • Selfsug is teenstrydig met Christelike etiek.
  • ἑτέρου dui op ‘n radikale fokusverskuiwing vanaf selfvoordeel na ander se belang.

Toepassing:

  • “Laat niemand sy eie voordeel soek nie…” – die fundering vir toegeeflikheid en diens aan ander.

Vers 25–27

Πᾶν τὸ ἐν μακέλλῳ πωλούμενον ἐσθίετε μηδὲν ἀνακρίνοντες διὰ τὴν συνείδησιν…

  • μακέλλον: vleis van markte, moontlik afgodsoffer.
  • ἀνακρίνοντες: ondersoek – as daar geen gewetenskwessie is nie, is deelname geoorloof.
  • Ps. 24:1: teologiese fundering – alles behoort aan God.

Toepassing:

  • Gewetensvryheid: leef vrylik as daar geen struikelblok is nie; vryheid is dankbaarheidsvryheid, nie wettisisme nie.

Vers 28–30

Ἐὰν δέ τις εἴπῃ Ὑερόθυτόν ἐστιν… μὴ ἐσθίετε…

  • As iemand anders ‘n beswaar opper, weerhou jouself uit liefde.
  • Jou eie gewete is vry, maar jy beperk jouself ter wille van die ander.
  • Paulus beklemtoon liefde bo reg.

Toepassing:

  • Gee jou regte prys uit liefde – moenie ‘n broer/suster laat struikel nie.

Vers 31

Εἴτε οὖν ἐσθίετε εἴτε πίνετε εἴτε τι ποιεῖτε, πάντα εἰς δόξαν θεοῦ ποιεῖτε.

  • Alles moet tot eer van God geskied.
  • Paulus se sleutel tot Christelike etiek: God se heerlikheid as hoogste doel.

Toepassing:

  • Gebruik jou vryheid tot God se eer – dit bepaal alles wat jy doen.

Vers 32–33

ἀπρόσκοποι γίνεσθε… καθὼς κἀγὼ πάντα πᾶσιν ἀρέσκω…

  • Paulus vermy aanstoot vir alle mense, ter wille van evangelisasie.
  • “Behaag” is nie vleiery nie, maar missionale aanpasbaarheid.
  • Doel: sodat hulle gered mag word.

Toepassing:

  • Jou lewe moet ander nader trek aan Christus – vryheid is ‘n evangeliese hulpmiddel, nie ‘n selfregverdiging nie.